◾ Μοιρολόι κλέφτικο από το Δολό Πωγωνίου Ιωαννίνων, γνωστό ευρύτερα στη διασυνοριακή περιοχή του Πωγωνίου και της Δερόπολης. Πρόκειται για τραγούδι που αναφέρεται σε έναν κλέφτη ονόματι Ντελή (Γ)ούσα, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα, είναι ο Αθανάσιος Ίσκος, κλεφταρματολός από το Σακαρέτσι του Βάλτου της Αιτωλοακαρνανίας (ντελής, στα τούρκικα, σημαίνει τρελός - Ντελήδες ήταν τουρκικά σώματα ιππέων που προπορεύονταν της κυρίας στρατιάς).
◾ Ο Αθανάσιος Ίσκος, αφού παντρεύτηκε την κόρη ενός προύχοντα του Βάλτου και έγινε οπλαρχηγός της επαρχίας, προσκυνώντας τον Αλή Πασά, δολοφόνησε στο χωριό Αράπη τον πρώην αρχηγό του, Γιώργο Θώμο, εκβιαζόμενος από τον Αλή Πασά. Μερικά χρόνια αργότερα ο Ίσκος, κατ' εντολήν του Αλή Πασά, δολοφονήθηκε και μάλιστα στο χωριό που ο ίδιος είχε σκοτώσει τον Γιώργο Θώμο.
➡ ΔΙΣΚΟΣ: "Πολυφωνικά τραγούδια Δολού Πωγωνίου", 2007
➡ Τραγούδι: Φανή Δημοπούλου και ισοκράτημα οι Γιώργος Ντόντης, Βαγγέλης Δάκας και Ηλίας Κούρος
Οι στίχοι:
Ωχ, λαλείν ο κούκος μωρέ το βραδιό,
ω, λαλεί με το φεγγάρι, ω, λαλεί μωρέ με το φεγγάρι.
- Ωχ τι να λαλήσω μωρέ και να ειπώ,
ωχ και τι να μολο(γ)ήσω (ν)ο μαύρος, ωχ και τι μωρέ να μολο(γ)ήσω.
Ωχ ο Ντελή-(Γ)ούσιας στα(ι) βουνά,
αχ ψηλά στα κορφοβούνια, αχ ψηλά μωρέ στα κορφοβούνια.
Ωχ, παλικαράκια μωρέ μάζευε,
ωχ όλ’ Αρβανιτοπαίδια ωχ όλ’ Αρβανιτο… μωρέ παιδιά.
μωρέ παιδιά καημένα…
ΛΑΛΕΙ Ο ΚΟΥΚΟΣ [ΤΟΥ ΝΤΕΛΗ-ΓΟΥΣΙΑ]
Πολυφωνικό τραγούδι από το Δολό Ιωαννίνων.
Ωχ, λαλεί ο κούκος μωρέ το βραδυό,
ω, λαλεί με το φεγγάρι ω λαλεί μωρέ με το φεγγάρι.
------
Ωχ, λάλησε κούκε μʼ μωρέ λάλησε,
ω, λάλησε και πες μας ω, λάλησε μωρέ και πες μας.
------
- Ωχ τι να λαλήσω μωρέ και να ειπώ,
ωχ και τι να μολο(γ)ήσω (ν)ο μαύρος ωχ και τι μωρέ να μολο(γ)ήσω.
------
Ωχ ο Ντελή-(Γ)ούσιας στα(ι) βουνά,
αχ ψηλά στα κορφοβούνια αχ ψηλά μωρέ στα κορφοβούνια.
------
Ωχ παλικαράκια μωρέ μάζευε,
ωχ όλ’ Αρβανιτοπαίδια τα καημένα ωχ όλ’ Αρβανιτο… μωρέ παιδιά.
------
Ωχ τα μάζευε μωρέ τα σύνταζε,
ωχ τα κάνει δυο χιλιάδες ωχ τα κάνει μωρέ δυο χιλιάδες.
------
Ωχ παιδιά μου σαν θέλετε την κλεψιά,
ωχ και κλέφτες να γινείτε ωχ και κλέφτες να μωρέ γινείτε.
------
Ωχ κάμʼτε τσελίκι μωρέ τη καρδιά,
ωχ και σίδερο τα πόδια ωχ και σίδερο μωρέ τα πόδια.
------
Ωχ να πάμε να μωρ’ να πατήσομε,
ωχ του Νικολού τʼ αρχόντι ωχ του Νικολού μωρέ τ’ αρχόντι.
------
Ωχ ρίχνουν ντουφέκια μωρέ παταριά,
ωχ και σκάλα δεν πατούνε ωχ και σκάλα δεν μωρέ δεν πατούνε.
------
Ωχ ο Νικολός ‘μπουρώ… μωρέ ‘μπουρώθηκε,
ωχ με όλα τα παιδιά του ωχ με όλα τα μωρέ παιδιά του.
------
- Ωχ Τούρκε μ’ δεν μωρ’ δεν σου γίνεται,
Ωχ αυτό που τώρα θέλεις ωχ αυτό που τώρα θέλεις.
------
Ωχ ο Ντελή-(Γ)ούσιας έφυγε,
ωχ μʼ όλα τα παλικάρια ωχ μ’ όλα τα μωρέ παλικάρια.